Data wydania | 2024-05-30 |
---|---|
Czas pracy | 25 minuty |
Gatunki | Dramat |
Gwiazdy | Vasyl Vasylyk, Antoni Sałaj, Grażyna Szapołowska, Zbigniew Suszyński, Katarzyna Czapla |
Dyrektorzy | Robert Lubera, Wojciech Pacyna, Jacek Sołtysiak, Mikołaj Syguła |
Barwna kostiumowa opowieść o panowaniu ostatnich Piastów, Andegawenów i pierwszych Jagiellonów
Rok 1342. Kazimierz i jego druga żona Adelajda otrzymują wiadomość o poważnej chorobie króla Węgier, Karola Roberta. Mimo to nie rezygnują oni ze swoich planów i udają się do Świdnicy na spotkanie z Bolkiem II Małym. W tym czasie na Wawel przybywa Niemierza, który przywozi ze sobą złe wieści na temat Krzyżaków. Okazuje się, że nowy papież, Klemens VI, jest nieprzychylnie nastawiony do Polski. Mija kilka lat. Na dworze pojawia się Jolenta, domniemana córka króla i Cudki, wychowywana przez matkę i Niemierzę. Starsza córka Kazimierza, Elżbieta, wydaje się o nią zazdrosna. Zaczyna intrygować.
Kazimierz i Bolko udają się na spotkanie z księciem żagańskim Henrykiem V. Liczą, że sprzymierzy się z nimi przeciwko Czechom. Mężczyzna zaczyna jednak stawiać im warunki. Król zamierza zdobyć Wschowę - ostatni fragment Wielkopolski, którego nie udało się odzyskać Władysławowi Łokietkowi. Chcąc dokończyć dzieło ojca, gotowy jest wiele poświęcić. Najpierw jednak Kazimierz wyrusza do Wyszehradu, gdzie ma się odbyć pogrzeb Karola Roberta. Niemierza ustala z biskupem Grotem dalsze postępowanie dotyczące Krzyżaków. Decydują, że należy natychmiast działać.
Na Wawel przybywa Hińcza. Mężczyzna utrzymuje, że jest krewnym Nekandy i domaga się spadku po nim. Uznana przez króla za wdowę Bożena Tęczyńska jest zdruzgotana tą sytuacją. Ligęza spotyka na ulicy Bellę, piękną Włoszkę, w której był zakochany podczas swojego pobytu w Italii. Wydaje się, że dawne uczucie może pokrzyżować wspólne plany matrymonialne jego i Egle. Księżna świdnicka Agnieszka troskliwie opiekuje się małą Anną, bratanicą Bolka. Matka dziewczynki zmarła kilka lat temu, a ojciec nie interesuje się dzieckiem.
Po powrocie na Wawel Adelajda poznaje Jolentę. Wydaje się nią zauroczona. Zachowanie macochy wzmaga gniew Elżbiety. Poproszony przez Bożenę Tęczyńską o pomoc Ligęza przeprowadza rozmowę z Hińczą. Jest przekonany, że nowo przybyły jest oszustem. Na zamku zjawia się czeski szlachcic Arnost. Mężczyzna chce rozmawiać z Kazimierzem. Gdy spotyka Jolentę, zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia.
Kazimierz wysyła biskupa Grota i Niemierzę z ważną misją do Awinionu. Na dwór przybywa Wacław z Balic, mężczyzna należący do rodziny Nekandy. Okazuje się, że Hińcza nie jest oszustem i spadek po zmarłym należy się właśnie jemu. Mimo to Ligęza nadal dochodzi praw Bożeny Tęczyńskiej do majątku męża. Po rozmowie z Arnostem wójt postanawia wystawić straże przy składach z piwem, które są okradane. Decyzja ta wywołuje bunt kupców. Porządkująca ubrania Mikołaja Egle znajduje grzebień, który zgubiła Bella.
Król wraz z orszakiem dociera do Wyszehradu. Choć jest spóźniony, chce się spotkać z Ludwikiem i swoją siostrą Elżbietą. Ponieważ stracił już nadzieję, że papież zaakceptuje wyrok warszawskiego sądu, liczy na poparcie nowego władcy Węgier. Nie wszystko idzie po jego myśli. Na Wawelu Jasiek i kanclerz zastanawiają się, jak rozwiązać problem napływających do Krakowa Prusaków, którzy uciekają przed napadającymi na ich domy Litwinami. Jolenta pyta Cudkę o swoje pochodzenie.
Na prośbę swojej siostry Elżbiety Kazimierz stara się załagodzić konflikt z Ludwikiem. Tymczasem na krakowskim dworze dochodzi do szczerej rozmowy Cudki z Adelajdą. Dawna dwórka opowiada władczyni historię Jolenty. Starsza córka króla, Elżbieta, dochodzi do wniosku, że powinna zmienić sposób, w jaki traktuje innych ludzi. Zaczyna rozumieć, jak bardzo była okrutna wobec Jolenty i Adelajdy. Dziewczyna cierpi i nie potrafi zapanować nad złymi emocjami, które towarzyszą jej od śmierci matki, królowej Anny. Ligęza nadal stara się odnaleźć Bellę.
Kazimierz chce zawiązać sojusz z księciem słupskim Bogusławem. Ma nadzieję, że poprze go on w walce z Krzyżakami. W zamian za ten gest jest gotowy oddać mężczyźnie rękę swojej starszej córki, Elżbiety. W Świdnicy brat Bolka, Henryk, decyduje, iż jego córka, Anna, wstąpi do klasztoru. Księżna Agnieszka jest niemile zaskoczona tą decyzją. Czuje, że dziewczynka stała się jej bardzo bliska. Dwoje ludzi ucieka przed atakami Litwinów w stronę Krakowa. Po drodze dokonują strasznego odkrycia.
Na Wawelu możni sądzą Hińczę. Mężczyzna zostaje skazany na karę spędzenia dziesięciu lat w lochu. Niespodziewanie rozprawę przerywa Bożena Tęczyńska, która prosi o ułaskawienie oszusta. Postawa kobiety imponuje podskarbiemu. Na wieść o niepowodzeniu misji Niemierzy i Grota u nowego papieża i wielkiego mistrza zakonu Bogoria postanawia osobiście odwiedzić Krzyżaków. Brat Bolka potwierdza, że nie zamierza oddać Anny do klasztoru. Wychowanie dziewczynki powierza szczęśliwej Agnieszce.
Bogoria przygotowuje się do spotkania z Krzyżakami. Ciężarna Egle jest rozpieszczana przez Mikołaja. Gabija nie chce jej martwić swoimi przypuszczeniami co do niewierności mężczyzny. Na zamek przybywa Ofka. Jasiek jest zły na ukochaną, która także spodziewa się dziecka, że sama wyruszyła w podróż, narażając się na ataki zbójów. Ofka i Bogna poznają Bellę. Kobieta pomaga im znaleźć dobrego kaletnika i opowiada swoją historię. Cudka zdradza Elżbietce, że miała zły sen i martwi się o bezpieczny powrót Jolenty do domu. W tym samym czasie na orszak dziewczyny napada zbrojna banda.
Jolenta budzi się w jakiejś chacie. Jest pilnowana przez jednego ze zbójów. Na zamku zjawiają się Przybysław i Mikołaj z Biechowa, starosta wielkopolski. Kanclerz prosi ich o poprowadzenie rozmów z księciem słupskim Bogusławem. Król chce, by Pomorze stało się zaporą dla posiłków, które ściągają Krzyżacy. W zamian gotowy jest oddać możnowładcy rękę Elżbietki. Adelajda pyta Cudkę o swoją poprzedniczkę, Annę, oraz o życie na Wawelu w czasach, gdy ona była królową. Dwórka wyznaje władczyni, że bardzo martwi się o Jolentę, ponieważ nie ma od niej żadnych wieści. Adelajda wysyła do dziewczyny posła.
W drodze na Wawel Kazimierz spotyka Olgierda. Litwin zarzuca mu nielojalność i bratanie się z Czechami. Król zapewnia przyjaciela, że jeżeli Czesi lub Węgrzy będą mieli złe zamiary wobec Litwy, nie poprze żadnego z tych krajów. Adelajda zazdrości Ofce jej błogosławionego stanu. Niemierza wręcza Cudce prezent. Kobieta mówi mężowi, że martwi ją brak wieści od córki. Wkrótce wysłany przez Adelajdę posłaniec wraca z informacją, że dziewczyna nie dotarła do Gołczy. Tymczasem Jolenta żąda od Arnosta, aby ją wypuścił. Dziewczyna podejmuje desperacką nieudaną próbę ucieczki.
Cudka jest zła na Niemierzę, że przedkłada sprawy państwowe nad poszukiwanie córki. Król zezwala dworzaninowi zająć się problemami rodzinnymi. Elżbietka nadal się umartwia. Jolenta próbuje przekupić sługę Arnosta, Ondrzeja. Niestety, nic nie udaje jej się osiągnąć. Kazimierz wraca na Wawel w towarzystwie Olgierda. Przedstawia przyjaciela Adelajdzie. Nie kryje swojego niezadowolenie, gdy dowiaduje się, że jego żona wbrew oczekiwaniom nie jest w ciąży. Bogoria namawia Kazimierza, by pozwolił mu pojechać do Malborka. Prosi też władcę, aby podjął rozmowy z Litwinami o zaprzestaniu najazdów. Przybysław chce, by król ponowne przyjął jego córkę, Helenę, na dwór. Bolko dostaje list od Elżbiety. Kobieta zapewnia go o swoim poparciu. Mała Anna spada z konia i traci przytomność. Agnieszka jest przerażona.
Jolenta ucieka z niewoli. Biegnie przez las, podczas gdy Arnost i jego ludzie jej szukają. Cudka odchodzi od zmysłów, ponieważ Niemierzy nie udaje się znaleźć dziewczyny. Kazimierz chce wiedzieć, co działo się na Wawelu podczas jego nieobecności. Dowiaduje się o Hińczy i Arnoście. Każe odnaleźć Czecha i przyprowadzić go na zamek. Spytek radzi Jaśkowi, aby porozmawiał z Ofką o Helenie, nim po dworze zaczną krążyć plotki. Kanclerz sugeruje królowi dokonanie ataku na ziemie Henryka Żagańskiego, co pozwoli odzyskał Wschowę. Dostojnik twierdzi, że takie działanie pozwoliłoby ukończyć dzieło Władysława Łokietka. Dałoby jednocześnie możliwość sprawowania lepszej kontroli nad szlakami handlowymi między Śląskiem a Wielkopolską. Bolko chce zaprosić księcia Jaworskiego, aby rozpocząć rozmowy o Bolesławcu. Brat księcia ukradkiem obserwuje Agnieszkę i swoją córkę, Annę.
Niemierza nadal poszukuje Jolenty. Tymczasem dziewczyna błąka się po leśnych drogach. Elżbietka i Kundzia proszą Olgierda, aby nauczył je strzelać z łuku. Mężczyzna dostrzega Maćka, który obserwuje księżniczki. Nie podoba mu się to. Dochodzi do kolejnej szczerej rozmowy między Kazimierzem a Olgierdem. Brat Anny zapewnia króla o swojej lojalności. Wkrótce władca zwierza się Adelajdzie, że czuje bezsilność, bezskutecznie próbując zapewnić poddanym bezpieczeństwo. W Świdnicy Bolko i Agnieszka przygotowują dwór na przyjazd Heryka V Żelaznego. Książe zamierza zapłacić swojemu gościowi za Bolesławiec. Niestety, okazuje się, że nie wszystko układa się po jego myśli.
Olgierd szykuje się do powrotu do domu. Przed wyjazdem mówi Kazimierzowi, że chciałby przypieczętować sojuszu zamążpójściem Kundzi. Chłop z Czech, który pomógł Jolencie, chce, aby dziewczyna dla niego pracowała. Ona jednak odmawia. Wkrótce Jolentę odwiedza uboga kobieta imieniem Katka. Dziewczyna daje jej jedną ze swoich spinek. Licząc na pomoc, oddaje jej też buty. Tymczasem Cudka jest zrozpaczona. Chce wrócić do Gołczy, do swoich pozostałych córek, Elżuni i Pachny. Karl nie ustaje w zdobywaniu wiedzy. Uczy także kata anatomii. Zainspirowany opowieściami Kekelona Guncel wyrzuca zawartość skrzyni Agnieszki i zabiera ją. Wraz ze swoimi ludźmi wyrusza z zamiarem porwania księcia Żagańskiego. Agnieszka rozmawia z Henrykiem na temat małej Anny.
Wójt zgłasza Kazimierzowi rabunki, do których dochodzi w jego kraju. Prosi także o wsparcie. Władca przydziela mu do pomocy Maćka. Jego pierwszym zadaniem jest przesłuchanie wesołków, którzy mogą coś wiedzieć w sprawie porwania Jolenty. Tyczka przypomina sobie, że za pojmaniem dziewczyny może stać Arnost. Cudka chce poznać oskarżonych o pojmanie jej córki. Nie zostaje jednak wpuszczona do lochów, z których dobiegają przeraźliwe krzyki. Zagubioną w lesie Jolentę odnajduje tajemniczy jeździec. Mężczyzna brutalnie gwałci napotkaną kobietę.
Na dwór świdnicki wraca Bolko ze skradzioną skrzynią. Jego łup staje się tematem do plotek. Słynący z porywczego charakteru Guncel kaja się przed księciem świdnickim. Jest gotowy ponieść najwyższy wymiar kary. Bolko okazuje mu jednak łaskę. Katarzyna radzi zrozpaczonej Cudce, by wróciła do Gołczy, gdzie mieszkają jej córki. Ofka prezentuje na dworze nową biżuterię od Belli. Rycerze tracą nadzieję na odnalezienie żywej Jolenty. Ich brak wiary rozwściecza Niemierzę.
Posłowie wracają z Pomorza. Kazimierz postanawia uczcić ich zwieńczoną sukcesem interwencję. Przybysław za zgodą króla, przywozi na Wawel Helenę. Elżbietka i Kundzia nie są zadowolone z tej decyzji. Bella udaje się z wizytą do Adelajdy. Jej urodę dostrzega Kazimierz. Złotniczka z dumą prezentuje królowej swoje wyroby. Śmił wypełniając wolę króla, rozpytuje w karczmie o Arnosta. Dowiaduje się, że czeski rycerz niedawno odwiedził to miejsce.
Adelajda dostrzega konflikt między Heleną a Kundzią. Dwórka Ilza obiecuje, że podpyta dziewczynki. Elżbietka zdradza Kazimierzowi, że bardzo tęskni za zmarłą matką. Ku zaskoczeniu mężczyzny okazuje się, że dziewczyna pamięta historię Heleny, która chciała zaszkodzić Annie. Egle chce się dowiedzieć, czy Ligęzę i Bellę nadal coś łączy. Prosi o pomoc Gabiję. Wójt spotyka się z Marcinem. Przedmiotem ich rozmowy jest zbliżający się transport skór.
Niemierza dowiaduje się, gdzie zbrojni Arnosta przetrzymywali Jolentę. Odnajduje chatę, a potem rusza na poszukiwania córki. Kazimierz rozmawia z doradcami o wysokości posagu Elżbietki. Król chce zaprosić księcia Bogusława na Wawel. Pełka sugeruje, że lepszy będzie Poznań. Królewny rozprawiają o wyjeździe starszej z nich nad morze. Bella przywozi królowej zrobioną na zamówienie biżuterię. Na korytarzu zamku spotyka Ligięzę. Adelajda prosi Bellę o stworzenie wyjątkowego prezentu dla męża. Tymczasem Gabija płoszy oczekującego na złotniczkę Mikołaja. Potem pyta Włoszkę o jej relację z Ligęzą. Wójt informuje Jaśka o kolejnym transporcie skór. Nie może dowiedzieć się od Marcina bliższych szczegółów. Bolko spotyka się z bratem w Świdnicy. Henryk przekonuje go, że aby zdobyć cenną ziemię, powinni zaprosić stryja na polowanie.
Jolenta i Niemierza przybywają na zamek. Ich pojawienie się wywołuje wielkie poruszenie. Eliasz zdradza Niemierzy, że jego córka została pohańbiona. Zdruzgotany tą informacją krzyczy, że lepiej by było gdyby dziewczyna umarła. Jolenta słysząc te słowa chce popełnić samobójstwo, ale w ostatniej chwili ratuje ją Helena. Zdradza, że kiedyś przeszła przez to samo. Elżbietka kiedy dowiaduje się, co przydarzyło się Jolencie, zadręcza się w kaplicy. Tymczasem Bogoria wraca z Malborka i opowiada Kazimierzowi o przebiegu wizyty. Zapewnia o kryzysie w zakonie krzyżackim. Król nie kryje zadowolenia z tych wiadomości. Mszczuj niespodziewanie każe Marcinowi jechać z Ziemkiem z transportem skór. Obaj nie są z tego faktu zadowoleni. Garbarz jest jednak nieugięty i wkrótce ruszają w drogę. Kiedy informacja ta dociera do Jana Jury i Jaśka, niezwłocznie jadą za transportem. Kiedy udaje im się go dogonić, okazuje się, że Ziemek i Marcin zostali napadnięci. Rozpoczyna się walka.
Na zamku pojawia się Cudka, która chce jak najszybciej zobaczyć córkę. Niemierza próbuje jej powiedzieć co się stało, ale ta nie chce słuchać. Jest zaskoczona kiedy okazuje się, że z Jolentą nie ma kontaktu. Ze smutkiem odkrywa, że reaguje tylko na Helenę. Eliasz tłumaczy jej, że młode kobiety łączy to samo doświadczenie. Niemierza wciąż uważa, że lepiej by było dla wszystkich, gdyby ich córka umarła. Cudka jest zszokowana postawą męża. Jan Jura, wójt, sędzia Madrostka i Jasiek przesłuchują Marcina. Dowiadują się, że chłopak widział wcześniej Ziemka z jednym ze zbójców w karczmie. Wkrótce Ziemek przyznaje się do napadów na transporty ze skórami, a także do zabicia woźnicy. W karczmie świętowana jest bohaterska postawa Marcina. Mszczuj wdzięczny chłopakowi, mianuje go swoim pomocnikiem. Ligęza odnajduje Bellę. Tłumaczy jej dlaczego wyjechał z Bolonii i ją zostawił, zapewniając przy tym, ale nadal ja kocha. Przeczuwa, że kobieta odwzajemnia jego uczucie. Do Świdnicy tymczasem dociera książę jaworski. Od początku zachowuje się jednak bardzo wyniośle, a rozmowy z nim nie przebiegają tak, jakby sobie tego życzył Bolko. Denerwuje się, że stryj nie przepisze mu ziemi.
Pod pretekstem opieki nad Agnieszką Bolko opóźnia polowanie w towarzystwie stryja. W końcu jednak wychodzi. Podczas łowów okazuje się, że książę jaworski woli towarzystwo brata księcia. Kiedy jednak zbliża się zwierzyna, Henryk rozprasza stryja przez co ten wraca z lasu z niczym. Jest wściekły. Sytuację ratuje Peter Zedlitz, syn cenionego przez jaworskiego marszałka Kunemana. Kazimierz zastanawia się nad przywróceniem dawnych granic kraju. Chce, by znalazły się w tym samym miejscu co za czasów rządów ojca. Spytek odradza mu to, sugerując, że zniszczy sojusz z Bolkiem. Niemierza próbuje dotrzeć do córki. Ona jednak nadal jest bardzo wystraszona. Cudka zamierza zabrać ją do domu, ale zawstydzona tym, co ją spotkało, Jolenta, nie chce opuścić komnaty Eliasza. Ligęza podstępem pozbywa się pisarza Bartłomieja z kancelarii, aby móc napisać list do Belli. Prosi strażnika Niestrasza o przekazanie wiadomości złotniczce. Egle prawie przyłapuje go na tym. Mężczyźnie znowu udaje się ukryć kłamstwo. W nocy Mikołaj czeka na Bellę w umówionym miejscu. Kobieta przychodzi, ale oznajmia mu, że wraca do Włoch.
Ligęza zdradza Jaśkowi, że jest szaleńczo zakochany w pięknej Belli. Przyjaciel nie pochwala jego romansu z Włoszką. Kazimierz rozsyła gońców do wojewodów i kasztelanów z zaproszeniami na naradę. Chce z nimi omówić zmiany, jakie wkrótce zajdą w królestwie. Wójt widząc Gabiję w towarzystwie Witautasa, staje się zazdrosny.
W karczmie pojawia się dumny ze swego pochodzenia i umiejętności Piotr Szafraniec. Młodzieniec pragnie objąć stanowisko przy królu i właśnie w tej sprawie spotyka się z Janem Jurą. Ligęza po namiętnej nocy spędzonej z Bellą, decyduje się odejść od Egle. Tymczasem na Wawelu dworzanie niepokoją się nadchodzącymi zmianami. Przyjeżdża także Andrzej z Tęczyna, by nakłonić matkę, wdowę po Nekandzie, do zamieszkania w klasztorze. Bożena ma jednak inne plany na przyszłość.
Ligęza prosi króla o zwolnienie go z piastowanego dotąd urzędu marszałka. Kazimierz jest zaskoczony, tym co słyszy. Szybko jednak znajduje godnego zastępcę. Audre dowiaduje się o romansie Ligęzy. Postanawia wymierzyć mu sprawiedliwość za krzywdę wyrządzoną jej matce. Do Świdnicy dociera list z Wawelu. Katarzyna Pilecka anonsuje przybycie Heleny na tutejszy dwór.
Po ataku na Ligęzę, Audre ukrywa się w leśnej chacie. Wie bowiem, że za tak haniebny czyn czeka ją surowa kara. Ranny Mikołaj rozstaje się z Bellą. Piotr Szafraniec robi dobre wrażenie na królu. Kazimierzowi imponuje zapał i odwaga sądów głoszonych przez młodzieńca. Oficjalnie mianuje go marszałkiem dworu. Adelajda niespodziewanie traci przytomność.
Audre obawia się przyszłości. Tymczasem Gabija chce wyruszyć na jej poszukiwania. W zrealizowaniu obranego przez siebie celu przeszkadza jej dwórka Oda. Ranny Ligęza postanawia przeprosić żonę. W duchu przyznaje, że podjął złą decyzją, odchodząc od niej. Andrzej z Tęczyna pragnie rozmówić się z królem. Uważa, że Kazimierz postąpił pochopnie, obsadzając na urząd marszałka Piotra Szafrańca. Matka studzi jego emocje.
Cudka i Jolenta wracają do Gołczy, co cieszy innych dworzan. Poprawie ulegają relacje między Kazimierzem a Adelajdą. Niestety, kiedy władca dowiaduje się, że jego małżonka wciąż nie jest brzemienna, wpada we wściekłość. Winy upatruje także w bezskutecznych praktykach Karla. W Krakowie dochodzi do wielkiego pożaru. Z pomocą przybywa wójt, który nie bacząc na własne życie, ratuje dziecko. Szybko zostaje okrzyknięty bohaterem narodowym.
Biskup Grot dowiaduje się od Paszka o planach króla dotyczących przeniesienia targu do Sokołowa. Wkrótce swoje żale wykrzykuje Kazimierzowi. Po tym incydencie władca wzywa do siebie Ligęzę. Ma dla niego tajną misję. Były marszałek dworu ma udać się do Pragi. To część królewskiego planu, by przyłączając Wschowę, spełnić marzenie Władysława Łokietka. Gabija poszukuje w karczmie i na targu zaginionej Audre. Nikt jednak nie widział tutaj dziewczyny.
Podczas powrotu do Świdnicy Guncel wypytuje Helenę o powody, które skłoniły ją do wyjazdu. Niebawem dwórka ratuje życie swojemu towarzyszowi, kiedy ten krztusi się mięsiwem przy ognisku. Adelajda postanawia dowiedzieć się, dlaczego Egle i Ligęza nie są już razem. Dworzanie bowiem szepczą, że wszystkiemu winna jest włoska złotniczka, Bella. Biskup Grot otrzymuje list od papieża. Zwierzchnik kościoła gratuluje mu wypracowania pokoju z krzyżakami.
Jędrzej dochodzi do siebie po zabawie z poprzedniego wieczora. Mela wykorzystując okazję, wmawia mu, że spędzili ze sobą upojną noc. Piotr Szafraniec streszcza królowi wyniki inspekcji przeprowadzonej przez straż miejską. Zapał młodzieńca imponuje Kazimierzowi. Monarcha zleca mu zwołanie pilnego spotkania, na którym mają się stawić: Jasiek, Pełka, Herman i biskup Jan. Orszak Heleny kontynuuje podróż do Świdnicy. Guncel nie ustaje w staraniach o względy dziewczyny. Ona jednak pozostaje niewzruszona na jego zaloty.
Na Wawel przybywa barwny orszak Elżbiety. Kazimierz z serdecznością wita siostrę, lecz ona będąc w nostalgicznym nastroju, wspomina ich dzieciństwo. Okazuje się jednak, że prawdziwym powodem jej wizyty jest troska o syna. Matka martwi się o Andrzeja, który dla poszerzenia wpływów królestwa zmuszony jest trwać przy kobiecie, której nie kocha. Egle nadal bezskutecznie poszukuje Audre. Tym razem o zaginioną wypytuje Maćka. Zdesperowana prosi o pomoc Adelajdę.
Elżbieta zdradza bratu swój nowy pomysł. Chce wyruszyć do Neapolu, by jako była królowa węgierska okazać wsparcie synowi. Kazimierz nie jest przekonany do planu siostry. Narasta konflikt między Ilzą a Heleną. Podstępna Ilza prowadzi nową dwórkę do komnaty pod pretekstem przymierzania strojów. Gdy ta przekracza próg sali, zatrzaskuje za nią drzwi. Zamknięta w ciemnym pomieszczeniu dziewczyna woła o pomoc. Miłek i Grzymek chwytają Witautasa.
W Świdnicy zdenerwowana Agnieszka oczekuje wraz z Ilzą na przybycie Heleny. Gdy dwórka się pojawia, dostaje od księżnej w policzek. Ligęza przekazuje władcy dobre wieści. Otóż Jan Luksemburczyk jest rad ze wsparcia udzielonego mu przez Kazimierza. Tymczasem na Wawelu biskup Grot przekazuje Elżbiecie relikwie z kością św. Wojciecha. Kobieta jest wdzięczna za tak bezcenny podarek. W rozmowie zdradza duchownemu, że Ludwik nie poprze jej brata w wojnie z Krzyżakami.
Egle rozmawia z Eliaszem o swoim zdrowiu. Domyśla się, że straciła dziecko. Po kolejnym odrzuceniu przez żonę Ligęza postanawia odnaleźć Audre i Gabiję. Obiecuje, że wróci z nimi albo wcale. Elżbieta strofuje Kazimierza. Radzi bratu, by skończył z nieobyczajnymi zachowaniami. Jagna odwiedza Karla w jego komnacie. Wizytę dziewczyny przerywa zdenerwowany Bogumił. Jego żona właśnie umiera przy porodzie. Zawezwany na pomoc Karl ratuje dziecko dzięki nacięciu brzucha matki.
Przybyli na spotkanie z Kazimierzem goście z niepokojem oczekują królewskiego przekazu. Władca ogłasza, że nie chce angażować się w kolejne wojny, ale w królestwie są potrzebne zmiany. Nagradza Spytka przychodem za zasługi, jednocześnie odbierając mu klucz myślenicki, który dotąd należał do kasztelanii krakowskiej. Spytek czuje się urażony. Trwają poszukiwania Audre i Gabiji. Maciek i Ligęza wspomagani przez Przybeka oraz Niemoję przeczesują las. Wkrótce znajdują Gabiję. Nie ma z nią jednak zaginionej Audre.
Gabija wskazuje miejsce, gdzie Audre została zaatakowana przez wilka. Dziewczyna jest w krytycznym stanie. Straciła dużo krwi. Na Wawelu Karl widząc rozległość obrażeń, postanawia zastosować swoje nowatorskie metody leczenia. Kazimierz martwi się reakcją Spytka na jego decyzję. Podczas konnej przejażdżki z Pełką wspomina dawne lata spędzone w towarzystwie kasztelana. Ilzę dręczą wyrzuty sumienia. Zdradza Dorocie, że zamierza przeprosić Helenę za swoje złośliwe zachowanie.
Jagna zarzuca Karlowi brak serca względem potrzebujących. Ma on wielką wiedzę medyczną, ale nie potrafi wczuwać się w sytuację chorych. Dziewczyna postanawia dowiedzieć się, jaki jest stan zdrowia Orsulki, dziecka uratowanego przez medyka podczas nieszczęsnego porodu. Wójt jest uradowany z powrotu Gabiji. Widać, że mają się ku sobie. Spotkanie zakochanych przerywa Femka, która prosi ochmistrzynię o zwolnienie z wykonywanych obowiązków, by móc odwiedzić chorą matkę. Szybko wychodzi na jaw kłamstwo służącej.
Pełkę martwi przedłużający się konflikt króla ze Spytkiem. By rozładować napiętą atmosferę, rozmawia z kasztelanem. Na straganach kupieckich wójt pilnuje porządku. Tam spotyka Filipa, który zalega z zapłaceniem myta. Mężczyzna chcąc uniknąć kary, okłamuje pana, że padł ofiarą kradzieży. Jagna wciąż przeżywa ostatnie wydarzenia. Postanawia spisać na pergaminie wszystkie swoje myśli. Karl obawiając się kary, każe kobiecie zniszczyć zapiski. Ich kłótnię przerywa płacz dziecka. Gabija i Mikołaj zbliżają się do siebie. Dwórka snuje plany o ślubie, co spotyka się z wyraźnym oporem jej ukochanego.
Na Wawelu krążą plotki o niemowlęciu zrodzonym z martwej matki. Eliasz wypytuje o to Jagnę. Ma za złe dziewczynie, że ślepo ufa zapewnieniom Karla. Następnie zarzuca medykowi szatańskie praktyki i przeszukuje jego skrzynię. Gabija robiąc zakupy, dowiaduje się od Lenki o żonie wójta. Upokorzona widząc ukochanego, wymierza mu policzek. Kazimierz dyskutuje z Elżbietą o nagrobku ich ojca. Adelajda czuje się pominięta przez męża, który nawet nie raczył zapytać jej o zdanie. Na zamek docierają wieści o podbojach Henryka Żagańskiego. W tej sytuacji Kazimierz postanawia zaatakować Wschowę.
W Świdnicy Bolko rozmawia z bratem na temat sytuacji w Głogowie. Okazuje się bowiem, że Żelazny może wygrać bitwę. Krewni wspólnie zastanawiają się nad poczynaniami Kazimierza. Polski władca tymczasem potrzebuje pieniędzy na ewentualne działania zbrojne. Królewski skarbiec jest pusty, co skłania Kazimierza do zapożyczenia się u lichwiarza Lewka. Pijany wójt wraca do domu przez targowisko. Wkrótce kat wymierza mu sprawiedliwość, uderzając go w głowę. Eliasz zaniepokojony tragiczną sytuacją małej Orszulki modli się żarliwie w kaplicy. Dla dobra dziecka obiecuje, że nie wyda Karla przed Kazimierzem, a porzuconą przez ojca dziewczynkę umieści w klasztorze.
Gabija nie potrafi zaakceptować faktu, że jej ukochany kłamał w kwestii swojego stanu wolnego. Wyżywa się na służących, ganiąc Femkę i Kachnę za żarty na temat ślubu. Eliasz odmawia jedzenie, by odpokutować za grzech Karla. Kundzia i Elżbietka martwią się o Jolentę. Dziewczyna niechętnie opuszcza dom i wciąż chodzi smutna. Kazimierz porusza z Wacławem i Hermanem temat w sprawie zbudowania drogi rzecznej potrzebnej do transportowania soli. Przerażona Bogna alarmuje wszystkich dworzan o zbyt wcześnie rozpoczynającym się porodzie Ofki. Wkrótce na świat przychodzi syn Jaśka. Dziecko jest jednak zbyt maleńkie, by mogło przeżyć. Niezbędna jest pomoc Eliasza.
Jagna uzupełnia kronikę o przygotowania Elżbietki do ślubu z Bogusławem. Kundzi jest przykro z powodu zbliżającego się odejścia siostry. Elżbietką także targają wątpliwości. Za radą Adelajdy udaje się po pomoc do Eliasza. Kazimierz przygotowuje się do spotkania z księciem Bogusławem. Jest to oficjalna wizyta, na której zapadną wszystkie decyzje dotyczące ślubu jego córki. Po owocnych rozmowach czas na polowanie. W trakcie łowów Bogusław dopuszcza się oszustwa, wbijając swoją dzidę w powalonego przez Jaśka dzika. Mela przygotowuje lekarstwo z ropuch. Działania kobiety odkrywa kat.
Krasna opuszcza namiot królewski, co przyuważają zbrojni i Jasiek. Kazimierz jest zadowolony z wyboru zięcia. Jasiek nie ufa jednak Bogusławowi. Nie wie, dlaczego nie darzy księcia sympatią, ale ostrzega przed nim dumnego króla. Kanclerz przynosi Spytkowi dobre wieści z Malborka. Wielki Mistrz Zakonu chce ugody. Dobruszka odwiedza pomywaczkę. Dotarła do niej informacja o tajemniczej miksturze poprawiającej urodę. Kat sądzi, że dzięki umiejętnościom ukochanej można dorobić się fortuny. Ilza nie szczędzi Helenie uszczypliwości.
Elżbieta chciałaby przekonać swojego męża, by po zaślubinach wspólnie zachowali czystość przed Bogiem. Rozgniewany ojciec tłumaczy jej, że najważniejsze jest dobro królestwa. Wójt dostaje informację o śmierci żony. Bardzo go cieszy ta wiadomość. Kiedy dowiaduje się o tym Gabija, czuje się upokorzona. Do Świdnicy dociera wieść o planach zaatakowania Wschowy przez Kazimierza.
Między Kazimierzem i Adelajdą dochodzi do kolejnej sprzeczki. Brak potomka powoduje narastające napięcie, które źle wpływa na ich wzajemne relacje. Rozzłoszczona królowa topi smutki w alkoholu. Tymczasem na Wawel przybywa Bogoria ze swoim siostrzeńcem Januszem Sychywilkiem ze Strzelec. Gratuluje królowi zawarcia przymierza z książętami pomorskimi. Gabija zażywa eliksir przygotowany przez Melę. W wyniku jego działania traci przytomność i rani się w głowę.
Pełna rozterek Adelajda czuje się samotna. Dowiaduje się, że Anna również miała trudne życie u boku Kazimierza. Idzi poznaje skrywaną dotąd tajemnicę związaną z dawną królową. Otumanioną po upadku Gabiję odnajduje karczmarz. Mężczyzna odkrywa, że poszkodowana straciła pamięć. W Świdnicy Ilza wciąż knuje intrygi. Kłamie, że brat Bolka darzy szczególnym uczuciem Helenę. Wzburzony Guncel natychmiast chce ruszyć za Henrykiem, który udał się na polowanie.
Król zgadza się przyjąć gońca przybywającego z Malborka, Jakuba z Biskupic. We dwóch dogadują warunki porozumienia z Zakonem. Kazimierz jest bardzo konsekwentny w swoich postanowieniach. Niemierza chce wysłać Jolentę do klasztoru. Eliasz uważa jednak, że kobieta może tam iść tylko za Bożym posłannictwem. Cudka czuje ulgę. Na dworze Bolka rozważa się powiększenie księstwa świdnickiego.
Kunegunda i Jagna rozpytują Elżbietę o jej nagłe zniknięcie. Królewna zdradza im, że leżała krzyżem w kaplicy, by powierzyć Chrystusowi swoje lęki w związku z zaślubinami. Adelajda chce wesprzeć pasierbicę w trudnych dla niej chwilach. Prosi Katarzynę, by towarzyszyła Elżbiecie u Bogusława. Kunad odwiedza królową w jej komnacie. Kiedy wyznaje ukochanej swą miłość, kochanków nakrywa Elżbieta. Kazimierz razem z Janem Jurą i Jaśkiem jedzie na spotkanie z Krzyżakami. Jan Jura nabiera wątpliwości, czy można zaufać nieprzychylnym dotąd członkom Zakonu. Bolko chce kupić Sobótkę. Wysyła Petera z listem do Mikołaja Ziębickiego. Zedlitz, który sam podrzucił księciu ten pomysł, martwi się o reakcję Jana Luksemburskiego. W końcu wycofuje się z planu.
Kazimierz wraz z towarzyszami dociera pod Kalisz. Zależy im na czasie, by jak najszybciej zawrzeć sojusz z Krzyżakami. Niespodziewanie przyjeżdża książę Bogusław. Zapewnia króla o swojej lojalności wobec niego. Wyjawia władcy, że biskup Grot, Mikołaj z Biechowa i Przybysław z Sierakowa są przeciwni brataniu się z wrogiem. Arcybiskup Bogoria usiłuje przekonać Grota do zaprzestania walk z Kazimierzem i Krzyżakami. Swoją decyzję motywuje dobrem ogółu. Wójt przypadkiem dowiaduje się o wypadku Gabiji. O szczegóły zajścia wypytuje Kata. Za punkt honoru wyznacza sobie odnalezienie winnych skrzywdzenia ochmistrzyni. Zazdrosny o Helenę Guncel atakuje Henryka, brata Bolka.
W Kaliszu wciąż trwają dysputy o zawarciu pokoju z Krzyżakami. Nie wszyscy możni wyrażają na to zgodę. Kazimierz doskonale wie, że wojna z Zakonem oznacza także konflikt z Czechami i w efekcie również z kościołem. Ostrzega Bogusława, że jeśli chce rękę jego córki, musi nakłonić wszystkich do sojuszu. Do biskupa Grota nie przemawiają jednak żadne argumenty. Wciąż obstaje przy swoich racjach. Ostatecznie urzędnicy wyrażają zgodę na plany króla. Przybysław dowiaduje się, że jego córka, Helena, miłuje niejakiego Guncela. Pyta Pełkę o przeszłość tajemniczego adoratora. Ten jednak milczy. W Świdnicy Guncel jest ciężko ranny. W malignie prosi Helenę o wybaczenie. Na Wawelu Gabija odzyskuje siły. Wciąż niczego nie pamięta z przeszłości, ale doskonale zarządza służbą.
Król i jego doradcy wiwatują z powodu szczęśliwego zakończenia wojny z Krzyżakami. Tymczasem zbliża się dzień zaślubin Elżbiety z Bogusławem. Królewna wspomina zmarłą matkę. Zaczyna rozumieć Annę, która tego dnia, podobnie jak ona, musiała czuć się niezwykle samotna. Kazimierz spotyka Maćka. Chłopak zdobywa się na odwagę i oznajmia królowi, że kocha jego córkę. Władca wypędza go z zamku. Elżbieta nie chce drogich klejnotów. Nad wszystko ceni sobie skromność. Katarzyna zakłada jej na szyi delikatny naszyjnik, który otrzymała od królowej Jadwigi. Uroczystość przebiega bez zakłóceń. Helena wyznaje, że wciąż darzy uczuciem Guncela. Prosi Boga o uleczenie ukochanego. Niespodziewanie ten odzyskuje przytomność.
Krzyżacy szykują się na spotkanie z polskim władcą. Tuż przed wyjazdem Wielki Mistrz Zakonu dostaje ataku paranoi. Mężczyźnie wydaje się, że ubranie pali jego skórę. Tymczasem Kazimierz z niecierpliwością oczekuje przybycia gości. Mijają godziny, a ich wciąż nie ma. Król stawia sprawę na ostrzu noża - jeśli Krzyżacy nie zaszczycą go swą obecnością, pokoju nie będzie. Ostatecznie Wielki Mistrz Zakonu dociera na umówione spotkanie. Na Wawelu Jutta pozuje Kunadowi, który szkicuje portret dwórki na pergaminie. Ich intymną rozmowę podsłuchuje Kunegunda. Zasłyszane informacje przekazuje Adelajdzie. Królowa nie wierzy jednak w słowa dziewczyny. Wójt dowiaduje się o niedozwolonych praktykach stosowanych przez Melę. Przypuszcza, że pomywaczka jest odpowiedzialna za wypadek Gabiji.
Kazimierza odwiedza wdowa po rycerzu Florianie Szarym. Wdzięczna władcy za ustanowienie pokoju z Krzyżakami, wręcza mu miecz niegdyś należący do jej męża. Król decyduje się przekazać Dobrzyń w dzierżawę Krzyżakom. Potrzebuje bowiem gotówki na odzyskanie Wschowy. Doradcy sugerują mu podjęcie rozmowy z Bolkiem, by uniknąć rozlewu krwi. Kazimierz obstaje jednak przy swoim. Wójt zleca Maćkowi znalezienie Meli. Kat próbuje go przekupić sakiewką z pieniędzmi, chąc ochronić ukochaną. Wójt odwiedza Gabiję na zamku. Wyznaje jej prawdę. Okazuje się, że ochmistrzyni powoli wracają wspomnienia.
Król zastanawia się nad przyszłością kraju po ataku na Wschowę. Każdemu z wojów przydziela zadanie. Jasiek ma ruszyć na zwiady, Mikołaj z Bychowa i Jan Jura muszą zaatakować z chorągwiami od wschodu i zachodu. Pełka będzie wiernie towarzyszył królowi, by ten nie dostał się w ręce wroga. Adelajdzie nie w smak nowy pomysł męża. Swoje frustracje wyładowuje na Karlu, któremu zarzuca brak efektów w kuracji. W gniewnie wyrzuca go z zamku. Urażony medyk zaczyna się pakować. Agnieszka jest niespokojna. Uważa, że na nią i Adelajdę rzucono zły czar. Wkrótce traci dziecko.
Jan Jura przyprowadza przed oblicze króla jeńca ze Wschowy. Schwytany mężczyzna błaga go o wypuszczenie ludzi z więzień. Ci bowiem modlili się o nadejście polskiego wojska. Tymczasem Jasiek oznajmia Kazimierzowi, że stryjowie Henryka chcą zbrojnie pomścić krzywdę bratanka. W tej sytuacji król rozkazuje Janowi Jurze ruszyć z wojskiem na armię Konrada pod Oleśnicę. Sam z Jaśkiem i Pełką spróbuje zmusić książęta do odwrotu. Na Kazimierza i jego towarzyszy napadają rycerze ścinawscy. Karl prosi Eliasza o pomoc. Chce wspomóc medyka w leczeniu bezpłodnej królowej. Tylko tak pozostanie na dworze, gdzie przebywa jego ukochana Jagna. Bolko rozmawia z Przybysławem o ataku Kazimierza na Wschowę. Nie kryje swojego rozgoryczenia. Wysyła brata na front, by pokazać, że księstwu świdnickiemu nie jest obojętna zaistniała sytuacja. Ojciec Heleny nie wyraża zgody na ślub córki z Guncelem.
Kazimierz decyduje się na działania zbrojne, by uratować Jana Jurę z niewoli. Ranny Guncel dociera do karczmy na Śląsku. Na miejscu słyszy rozmowę gości, którzy komentują napady zbrojne króla na ich tereny. Agnieszka obawia się kolejnej konfrontacji Kazimierza i Henryka. Guncel dla dobra sprawy prosi króla i księcia o zawarcie porozumienia. Zależy mu także na przychylności ojca Heleny, który widząc jego zaangażowanie, może w końcu dostrzeże w nim przyszłego zięcia. Wypracowany sojusz doprowadza do uwolnienia Jana Jury i innych uwięzionych. Gabija prosi Adelajdę o zgodę na powrót do zadań ochmistrzyni. Władczyni nie jest jednak przychylna Litwince z uwagi na jej pochodzenie.
Rok 1344. Mieszkańcy Krakowa przygotowują się do Świąt Bożego Narodzenia. Biskup Grot przygotowuje widowisko o gwieździe wigilijnej. Bolko z Agnieszką przybywają na Wawel. Kazimierz jest rad z tej wizyty. Radości wuja nie podziela jego siostrzeniec. Obwinia on bowiem króla o śmierć Henryka, który zginął pod Oleśnicą. Jagna wraca ze Szczecina. Ma dość życia pod dyktando ojca. Pragnie sama o sobie decydować. Zauważa także zmianę w zachowaniu Karla. Kazimierz kolejny rok oczekuje dziedzica. Brak potomka doprowadza Adelajdę do rozpaczy. Król podejrzewa, że ciąży nad nim straszna klątwa.
Kazimierz po raz pierwszy od dawna z pożądaniem patrzy na żonę. Poranne igraszki przerywa oczekujący na króla Bolko. Wkrótce wspólnie wybierają się na polowanie. Gabija szuka wójta w karczmie. Wzburzona nieobecnością ukochanego, wychodząc, wpada na niego. Okazuje się, że razem z Maćkiem schwytali obłąkaną Melę. Kat jest przerażony myślą, że będzie musiał wykonać egzekucję na ukochanej. Dziewczyna jest agresywna i zachowuje się jakby postradała wszystkie zmysły. Karl pokazuje Adelajdzie księgę medyczną Avicenny. Królowa za wszelką cenę chce być matką i dać Kazimierzowi upragnionego potomka. Wypytuje Egle o jej magiczne zdolności.
Kazimierz, mimo że posłańcy nie wrócili jeszcze z Niemiec, oznajmia Kunegundzie, że wkrótce poślubi ona syna Wittelsbacha. Prosi także Adelajdę, by otoczyła opieką jego córkę. Królowa swoją niechęć do pasierbicy ponownie ukrywa pod uśmiechem. Adelajda jest zazdrosna o Kunegundę. Obraża królewnę, twierdząc, że Ludwik, jej przyszły mąż, nie zgodzi się jej poślubić. Sytuację wykorzystuje Mela, która najpierw uwodzi, a później zabija strażnika więziennego. Oswobodzona napada na Gabiję. Ligęza i Guncel nadal są w podróży. Zimowa zawierucha nieco krzyżuje ich plany.
Ligęza i Guncel wraz z cesarskim posłem szczęśliwie wracają na Wawel. Gość jest zachwycony urodą Kunegundy. Podczas uczty na zamku ukochany Heleny wykorzystuje okazję i prosi króla o wstawiennictwo u Przybysława. Wojewoda nie chce zgodzić się na ich ślub. Zostaje wydany wyrok śmierci na Melę. Kat postanawia pojednać się z żoną. Nie udaje mu się to jednak. Dochodzi między nimi do kolejnej kłótni.
Rok 1345, Wielkanoc. Od trzech miesięcy Kazimierz oczekuje na przybycie cesarza. Mimo braku wieści, nie opuszcza go dobry humor. Wkrótce Przybysław donosi mu, że wojewodzie kaliskiemu udało się uwięzić Karola Luksemburskiego. Król zastanawia się, jak wiele dla czeskiego władcy warte jest życie jego syna. Korzystając z okazji, Kazimierz wstawia się u ojca Heleny za oddanym mu Guncelem. Wylicza Przybysławowi liczne zasługi rycerza. Jagna wraca na Wawel. Jej uczucie do medyka jest jeszcze silniejsze, co zasmuca Spytka. Mężczyzna miał bowiem nadzieję, że córka zapomni o ukochanym Karlu. Katarzyna postanawia pomóc Spytkowi. Tak manipuluje rozmową z Agnieszką, że księżna godzi się, by Jagna zamieszkała na dworze w Świdnicy. Bolko czuje, że następna wojna jest nieunikniona. Ma żal do Kazimierza o jego nieroztropne działania. Nikel odkrywa przed Rudigerem swoje prawdziwe oblicze. Okazuje się, że sprzyja Czechom.
Bolko rusza na spotkanie z Agnieszką. Dowiaduje się, że Karol Luksemburski zbiegł z więzienia w Kaliszu. Ojciec uciekiniera, Jan, chcąc pomścić syna, zbiera przy granicy swoje wojska. Konflikt zbrojny wisi w powietrzu. Zgromadzone informacje Bolko przekazuje w listach Kazimierzowi, Ludwikowi i Elżbiecie oraz Wittelsbachom, jednocześnie licząc na ich wsparcie w przypadku rychłej wojny. Guncel otrzymuje od księcia zadanie specjalne - ma zawrócić orszak Agnieszki. Księżna nie ma jednak zamiaru słuchać rycerza. Tymczasem na Wawelu trwa tajna narada. Król podejrzewa, że ktoś musiał donieść Czechom, gdzie przetrzymywany jest ich władca. Rozmowę możnych podsłuchuje Idzi. Kunegunda obawia się, że konflikt zbrojny uniemożliwi jej zamążpójście. Kazimierz uspokaja córkę.
Bolko zbiera wojsko na wypadek wojny. Do księcia przychodzi Browanik i relacjonuje mu, jak Czesi napadli na jego karawanę. Na zamek wracają Guncel, Jagna i Agnieszka. Bolko jest wściekły na żonę, że ta nie wykonała jego prośby. Agnieszka nie wyobrażała sobie jednak, by w tak trudnym czasie nie trwać u boku męża. Guncel zostaje wysłany na front. Helena martwi się o bezpieczeństwo ukochanego. Tymczasem na Wawelu Jasiek trenuje władanie mieczem z Janem Jurą. Skonfliktowanych rycerzy obserwują dwórki - Jutta i Oda. Gabija szykuje posag dla Kunegundy. Podczas przedślubnej krzątaniny Idzi zbliża się do księżniczki. Tylko tak wykona powierzoną mu misję otrucia córki Kazimierza. Szpieg częstuje Kunegundę winem z trucizną. Zawartość kielicha wypija jednak Oda. Dwórka traci przytomność.
Bolko nie wie, czy dobrze zrobił, zawierając sojusz z Kazimierzem. Dzięki wsparciu Agnieszki książę rusza do walki. W czasie bitwy Helena dowiaduje się, że Nikel donosi Czechom. Pogarsza się stan Ody.
Strażnicy chwytają podczaszego. Pojmany wyjawia władcy prawdę o szpiegach, którzy nie chcą dopuścić do ślubu Kunegundy. Idzi, wykonując polecenia Kazimierza, okłamuje swoich sprzymierzeńców.
Helena szykuje się do ślubu. Gdy Weronika wylewa wino na suknię, przyszła panna młoda bierze to zły znak. Bolko szuka Nikela. Ma żal do Rudigera, że ten nie uprzedził go o działaniach zdrajcy.
Kazimierz dowiaduje się, że Czesi ruszają na Kraków. Gdy orientuje się, że wojska Luksemburga nie zawrócą, podejmuje decyzję o powrocie na Wawel. Adelajda żarliwie modli się o bezpieczeństwo męża.
Kunegunda traci głowę dla Ludwika, jest w nim szaleńczo zakochana. Na co dzień oschła Adelajda, dobitnie przypomina pasierbicy o powściągliwości w okazywaniu uczuć. Król przybywa na Wawel. Jest niezadowolony widząc Ludwika bez wojsk, które obiecał jego ojciec.
Jan Luksemburski pali kolejne wsie, by pokazać Kazimierzowi swoją wyższość. Król rozpoczyna pertraktacje z Ludwikiem, synem cesarza Wittelsbacha. Jagna dowiaduje się, kogo ojciec wybrał jej na męża.
Wójt próbuje przekonać Gabiję, by nie wyruszała do Bawarii z Kunegundą. Ochmistrzyni jest jednak nieugięta. W Krakowie dochodzi do napaści na cesarski orszak. Wskutek ataku rany odnosi sokolnik.
Rok 1345. Na Wawelu trwa uroczystość zaślubin Kunegundy z Ludwikiem. Podczas świętowania w karczmie dochodzi do awantury między rannym sokolnikiem a mężem adorowanej przez niego Dobruszki.
Cudka jest wdzięczna Niemierzy, że wyraził zgodę na ślub Jolenty z cesarskim rycerzem. Kunegunda z pomocą Jagny i służek pakuje się do wyjazdu z Ludwikiem. Na pamiątkę zostawia swoje osobiste rzeczy.
Koniec lipca 1345 r. Adelajda nie może zapomnieć zdrady Kazimierza. Dręczą ją koszmary senne. Postanawia dowiedzieć się, kim jest tajemnicza kochanka jej męża. Na Wawel przybywa Konrad Falkenhain.
Adelajda ma dość Kunegundy, która rozpacza po Ludwiku. Królewna nie wie bowiem, co stało się z jej mężem. Wkrótce Kunegunda postanawia wziąć sprawy w swoje ręce. Odwiedza podskarbiego.
Elżbieta wini synową o śmierć Andrzeja. Ludwik namawia ją, by wystąpiła przeciw Kazimierzowi. Adelajda podpytuje Katarzynę o kochankę króla. Karl opracowuje recepturę na stworzenie złota.
Narasta konflikt między Kościołem a Kazimierzem. Grot wraca z Avinionu w towarzystwie legata papieskiego. Bogoria ma za złe duchownemu, że ten zamiast wspierać swego króla, występuje przeciwko niemu.
Z okazji wizyty papieskiego legata Grot ułaskawia chłopca skazanego na chłostę. Na spotkaniu pojawia się oślepiony starzec, który opowiada przybyszowi o torturach zadawanych mu przez Czechów.
Kazimierz jest wzburzony zachowaniem biskupa. Wojciech donosi mu, że duchowny jest bliski śmierci. Przy umierającym czuwa Eliasz. Wkrótce król przybywa do komaty Grota. Prosi go o przebaczenie.
Na Wawel przybywa nowy biskup krakowski z Avinionu. Kazimierz jest rad z dokonanego wyboru, bo Szyrzyk w przeciwieństwie do Grota nie będzie konfliktowy. Okazuje się jednak, że Szyrzyk zmarł na dżumę.
Bolko dyktuje Peterowi treść listu do Wittelsbachów. Agnieszka boi się o Annę. Prosi męża, by wspólnie ją odwiedzili. Tymczasem w Budzie Elżbieta wita Ludwika. Cieszy się z powrotu syna.
Kazimierz przekonuje Olgierda do przyjęcia chrztu. Janem Jurą targają wyrzuty sumienia. Musi dbać o interesy królestwa. W Budzie Elżbieta zarzuca Ludwikowi opieszałość względem Joanny.
Bolko dowiaduje się, że Kazimierz sprzymierzył się z Luksemburgami. Oznacza to, że jego sojusz z polskim władcą nie istnieje. Guncel zostaje oskarżony o głoszenie herezji. Staje przed sądem.
Królową Elżbietę znów dotyka tragedia - umiera jej wnuk, syn zmarłego Andrzeja. Na zamku panuje żałoba. W tym momencie do Budy docierają Olgierd, Ligęza i Paszek. Dźwięk dzwonów niepokoi gości.
Na Wawel docierają posłowie ze wschodu. Rozpoczynają się negocjacje. Kazimierz prosi Tatarów by ci pozostali bezstronni w razie ewentualnego konfliktu polsko–litewskiego i nie blokowali jego ataku na Ruś.
Mikołaj udaje się na Wawel. W ręku dzierży buty dla królewny. Kunegunda cieszy się na widok nowych pantofelków, a wójt liczy, że jego zasługi przyczynią się do wyprawienia szybszego ślubu z Gabiją.
Bodzęta wypytuje Andrzeja z Tęczyna i Pęłkę o plany Kazimierza. Jest zaskoczony, że król nie poinformował go o świętowaniu zwycięstwa na Rusi. Kazimierz zastanawia się, gdzie powinien wyjechać.
Gabija i Mikołaj potwierdzają Reginie doniesienia o planach ślubnych. W kuchni kobieta informuje Femkę o odejściu ochmistrzyni. Dziewczyna boi się, że nowa przełożona wyrzuci ją ze służby.
Baryczka oznajmia, że papież został poinformowany o siejącym zgorszenie zachowaniu Kazimierza. Polski władca wyrzuca posłańca złych wiadomości. Postanawia skutecznie uciszyć niewygodnego świadka.
Mikołaj i Gabija czekają na Baryczkę w kościele. Panna młoda podejrzewa, że coś musiało się złego wydarzyć. Wojciech mówi im o zaginięciu wikarego. W zaistniałej sytuacji to on udziela parze ślubu.
Bogoria pojawia się na Wawelu, by rozwiązać zagadkę śmierci wikariusza Baryczki. Kunegunda i Adelajda podejrzewają, że Kazimierza dosięgnie ręka sprawiedliwości za wyrządzone krzywdy.
Elżbieta chce wiedzieć o wszystkich występkach brata. Na Wawel posyła swojego informatora, Marcina z Rajska. Przed obliczem Kazimierza staje poseł krzyżacki z częścią zaległych pieniędzy.
Egle w trakcie powrotu do domu dowiaduje się o ataku Litwinów na Polaków. Nie chce rozlewu krwi, dlatego ucieka się do podstępu i tak udaremnia najazd. Rusza na Wawel, by ostrzec Kazimierza.
Litwini atakują Polaków. Król zastanawia się, jak rozgromić wrogie wojska. Postanawia czekać z decyzją do momentu, aż dowie się, czy Olgierd wspiera działania Kiejstuta. Do Budy przybywa Bolko.
Ludwik wraca na Wawel, by zjednać sobie sojuszników na dworze Kazimierza. Król przypomina krewnemu o obiecanej sukcesji tronu. Jan Jura obserwuje królewskich urzędników, by zapobiec buntowi.
Lipiec 1351 roku. Wojska Kazimierza przygotowują się do podboju Rusi. Polaków wspiera armia Ludwika Węgierskiego. Krewny polskiego władcy przypomina urzędnikom o obietnicy sukcesyjnej wuja.
Pełka i Niemierza udają się w pokojowych zamiarach do Olgierda. Rycerze trafiają do niewoli Kiejstuta. Ich poćwiartowane ciała mają zostać wysłane polskiemu władcy jako odpowiedź na jego zuchwalstwo.
Wieść o śmierci Pełki i Niemierzy dociera do Kazimierza. Olgierd wysyła list do Elżbiety, w którym potępia bestialską zbrodnię. Zastrzega, że z mordem dokonanym przez Kiejstuta nie miał nic wspólnego.
Przy umierającym Kazimierzu trwa wiernie jego rycerz Jasiek. Ludwik zamierza objąć władzę nad wojskami. Żąda od rycerzy całkowitego oddania. Gdy ważą się losy korony, chory władca myśli o Małgorzacie.
Eliasz i Karl docierają do Lublina, by wspomóc leczenie Kazimierza. Jasiek czuwa przy władcy. Rycerze i możni składają przysięgę Ludwikowi, że po śmierci Kazimierza, to jego będą uważać za króla.
Adelajda ma wyrzuty sumienia, że nie trwa przy umierającym mężu. Bodzęta zapewnia królową, że teraz powinna wspierać swój lud w Krakowie. Niespodziewanie Kazimierz odzyskuje świadomość.
Adelajda wciąż ukrywa przed poddanymi chorobę Kazimierza. Swoją decyzję motywuje tym, że pragnie chronić majestat króla. Wkrótce wyprawia uroczystą ucztę, co nie spotyka się z przychylnością dworzan.
Adelajda dostaje list od Landgrafa z Hesji. Ojciec odmawia Adelajdzie powrotu do domu. Po ewentualnej śmierci Kazimierza ma walczyć o odprawę wdowią. Oda chce uwieźć Szafrańca. Stara się zwrócić jego uwagę na sobie, jednak nieskutecznie.
Elżbieta posyła Paszka do Krakowa. Mężczyzna ma się dowiedzieć, jak wyglądają relacje polsko-litewskie. Informacje muszą zostać potwierdzone przez Marcina z Rajska. Oda stroi się, by uwieść Szafrańca.
Monarcha chce się zemścić na Kiejstucie. Elżbieta informuje litewskiego księcia, że nie chce, by spotkała go kara za czyny brata. Jurze i Jaśkowi poleca zadbać o bezpieczeństwo Ludwika.
Kazimierz wraca na Wawel, ale Adelajda nie chce, by poddani widzieli króla słabego. Trwają poszukiwania skradzionych mieczy Pełki i Niemierzy. Kazimierz rozmawia szczerze z Cudką. Ich wzajemna miłość rodzi się na nowo.
Jasiek, Jan Jura, Suchywilk i Maciej Borkowic planują atak na Kiejstuta, chcą pomścić śmierć Pełki i Niemierzy. Ludwik przedstawia im powody, dla których należy zabić Olgierda. Kazimierz przeprasza Adelajdę, że nie jest dobrym mężem.
Kazimierz i Adelajda obiecują Cudce wsparcie. Następnie król poleca Ligęzie, by wyprosił u Olgierda spotkanie. Misja Jaśka, Jana Jury, Suchywilka i Macieja Borkowica zostaje zwieńczona sukcesem.
Rycerze Kazimierza więżą Kiejstuta w obozowisku wojsk polsko-węgierskich. Król chce znaleźć rybaków, którzy oznaczając brody na Bugu, ułatwili wrogowi przeprawę przez rzekę. Misję ma wykonać Ligęza.
Na Wawelu pojawia się goniec zapowiadający powrót wojsk po wojnie na Rusi. Rycerze witają się ze swoimi rodzinami. Kazimierz nadaje nagrody za zasługi w wojnie. Król nagradza wszystkich, poza Maćkiem Borkowicem, który zostaje publicznie upokorzony.
Katarzyna znów knuje na dworze. Podejrzewa, że ojcem dziecka Cudki wcale nie był Niemierza. Jednocześnie martwi się, że potomek nigdy nie pozna krewnego. Kazimierz postanawia rozmówić się z Tatarami.
Guncel szuka Heleny. W lesie znajduje medalion. Obawia się, że żona nie żyje, a za jej śmierć obwinia Macieja. Decyduje się ruszyć do Przybysława, by oznajmić teściowi tragiczną wiadomość.
Spytek staje przed Synem Chana. Negocjacje nie idą po jego myśli. Tatarzy obcinają Spytkowi język. Dobiesław ma dostarczyć go królowi z żądaniem okupu. Adelajda podejrzewa, że ojcem dziecka Cudki może być Kazimierz.
Na Wawel dociera Dobiesław z Kurozwęk. Przywozi odcięty język Spytka i informację o okupie. Jasiek chce jechać do Tatarów, ale Kazimierz się nie zgadza. Katarzyna na wieść o tym co spotkało Spytka, jest załamana.
Guncel, Przybysław i Borkowic rozpaczają po stracie Heleny. Borkowic zachęca Guncela, by ten przyłączył się do niego w walce o Wielkopolskę. Helena nie rozumie, dlaczego Giermek Jakuba ją więzi, a jednocześnie obiecuje, że będzie się nią opiekował.
Jasiek i Dobiesław stają przed obliczem syna chana. Pierwszy z rycerzy grozi śmiercią swemu adwersarzowi. W tym czasie Kazimierz spotyka się z Olgierdem. Wkrótce obaj dochodzą do porozumienia.
Na Wawel dociera Jasiek w towarzystwie wyczerpanego Spytka. Rycerz ostrzega królewskich doradców przed zemstą Tatarów. Cudka zaczyna rodzić. Wkrótce wydaje na świat dwóch królewskich synów.
W karczmie dochodzi do przypadkowego spotkania Bogdana z Audre. Mężczyzna przybył do Krakowa z prezentem ofiarowanym mu prze Elżbietę. Cudka nadaje synom imiona zmarłych rycerzy, Pełka i Niemierza.
Kunegunda prosi Wojciecha o chrzest dla Niemierzy i Pełki. Robi to na prośbę Cudki. Bodzęta jest rozżalony, że to nie on ma udzielić sakramentu. Małgorzata zgłębia temat ojcostwa synów Cudki.
Agnieszka i Ilona proszą Bolka o interwencję. Chcą wiedzieć, co księżniczka Anna czuje do Paszka. W Poznaniu wydarza się tragedia po sprzeczce między Beniaminem a Maciejem Borkowicem.
Guncel i Maciej Borkowic dowiadują się, że Bolka nie ma w Świdnicy i muszą uciekać dalej. Bogdan widząc, że Błażej go zdemaskował, postanawia go zabić. Kazimierz na wieść o tym co stało się w Poznaniu pozbawia Borkowica wszelkich praw.
Anna nie jest zachwycona wizją ślubu z prawie czterdziestoletnim Karolem. Agnieszka jest zła, że nikt nie powiedział jej o planach ślubu. Guncel opowiada Bolkowi o wszystkim co wydarzyło się w Poznaniu.
Bogdan przygotowuje zamach na Kazimierza. Podczas przygotowań do polowania strzela do króla z kuszy, na ratunek rusza Jasiek. Bogdan ucieka zabierając ze sobą Audre. Dziewczyna jest zaślepiona miłością do niego.
Audre zauważa zmianę w zachowaniu Bogdana. Mężczyzna jest wyraźnie zdenerwowany. Okłamuje Litwinkę, że powodem jego zmieszania jest ich wspólny wyjazd. Adelajda nie może zapomnieć o słowach męża.
Guncel chce pomścić śmierć Heleny. Twierdzi, że Kazimierz może mu w tym pomóc. Prosi Bolka o wsparcie jego inicjatywy u króla. Bogdan zostaje wtrącony do lochu. Adelajda ma zdecydować o jego losie.
Adelajda ociera się o szaleństwo. Po dwóch latach Kazimierz chce powiedzieć jej o rozwodzie. Królowa jest oburzona. Kazimierz nakazuje jej wyjazd do Żarnowca. Załamana kobieta chce popełnić samobójstwo. W ostatniej chwili ratuje ją dwórka.
Adelajda wyrusza do Żarnowca. W tym czasie Kazimierz dociera do Pragi. Zleca Jurze odnalezienie Krystyny. Suchywilk przypuszcza, że kobieta, której tak usilnie szuka władca, może być szpiegiem Karola.
Elżbieta podejrzewa syna o niecne zamiary. Zdaniem władczyni Ludwik może spiskować z Karolem. Tymczasem polski król zabiera ze sobą do Budy Krystynę. Nie chce, by ktoś dowiedział się o jej obecności.
Kazimierz dla związku z Krystyną po raz pierwszy w życiu postawił swoją prywatność ponad dobro kraju. Wszyscy poza nim są w Rzymie. W Świdnicy trwa bunt. Kiczold i Peter wzywają na pomoc Kazimierza.
Kazimierz wraca z Krystyną na Wawel i bez oporów wprowadza ją na dwór. Nakazuje przygotowanie dla niej komnaty królowej. Wszyscy są zszokowani i okazują niechęć nowej wybrance króla. Kunegunda czeka na Ludwika, który nadal po nią nie przyjechał.
Kunegunda z niecierpliwością oczekuje przybycia męża. Do Kazimierza dociera informacja, że zaległy posag zapłacił kanclerz. Władca nie kryje swojego oburzenia. Wszystko bowiem odbyło się poza nim.
Krystyna zdaje relację Beneszowi. Czeski szpieg czym prędzej chce ruszać z informacjami do Karola. Kazimierz martwi się długą nieobecnością Jury, który ruszył na poszukiwania Macieja Borkowica. Kunegunda doczekała się momentu wyjazdu z mężem.
Adelajda wdaje się w romans z Ligęzą. Zakochanych widzi Oda, która jest rozczarowana postawą swojej pani. Jasiek nadal nie może pogodzić się z tym, że kasztelanem został Jura a nie on. Niespodziewanie dowiaduje się, że kolejny raz będzie ojcem.
Adelajda dzięki romansowi rozkwita. Widzi, że Oda jest nieszczęśliwa więc odsyła ją do Szafrańca. Bodzęta wraca na Wawel i zamierza rozmawiać z Kazimierzem o tym czego dowiedział się w Żarnowcu. Kazimierz zaskakuje biskupa decyzją o ślubie z Krystyną.
Gabija i Regina przypuszczają, że to Krystyna szpieguje dla Karola. Chcą sprawdzić, czy to prawda. Tymczasem niczego nieświadomy Kazimierz podejmuje ważne decyzje związane ze swoją nową ukochaną.
Trwają przygotowania do ślubu Kazimierza z Krystyną. Wszyscy są przeciwni, nawet w kuchni, ale Gabija nakazuje pracę. Jest lojalna wobec króla. Jutta rodzi, a Jura bardzo przeżywa narodziny syna.
Guncel dociera do państwa krzyżackiego. Prosi Jakuba z Biskupic o wstawiennictwo u wielkiego mistrza. Krzyżacy pomimo zapewnień nie wspierają Polaków w walce z Rusią. Guncel nie zdaje sobie sprawy, że niedaleko jest więziona Helena i ich córeczka Helenka.
Maciek przynosi wieści, że na zamku znaleziono truciznę, którą nasączone były łakocie. Na szczęście złapał zamachowca - Benesza. Krystyna jest przerażona, że czeski szpieg ją zdradzi. Regina podpuszczona przez Krystynę udaje się do lochu i truje Benesza nim zdąży cokolwiek powiedzieć.
Kazimierz pragnie się dowiedzieć, kto chciał zabić Krystynę. Obawia się, że na zawsze pozostanie to tajemnicą. Jasiek rozważa, czy próba morderstwa była częścią jakiegoś większego planu.
Borkowic przybywa na Wawel. Jest zaskoczony, że w Krakowie wiedzą o wydarzeniach w Wielkopolsce. Kazimierz odstąpi od kary w zamian za przysięgę wierności. Pomiędzy Borkowicem a Guncelem dochodzi do przepychanek. Maciej posądza szwagra o zdradę.
Justycjariusz znajduje Borkowica i doprowadza go przed oblicze Kazimierza. Król jest nieubłagany i poleca zamurować zdrajcę żywcem. Stwierdza, że nie ma innego sposobu na uporanie się z konfederatami. Ciężko ranny Mikołaj powoli dochodzi do zdrowia.
Na Wawel przybywa Olgierd. Litwin odnawia sojusz z Kazimierzem. Gwarancją ma być ślub wnuka Kazimierza – Kaźka z córka Olgierda Kenną. Wszyscy są zaniepokojeni zniknięciem Karczmarza. Później okazuje się, że Samuel się ukrywa.