De jacht Seizoen 1 Aflevering 7

In de natuur vormt de strijd tussen roofdier en prooi de essentie van het bestaan. Hoe deze confrontatie afloopt staat zelden bij voorbaat vast, maar voor beide is het, letterlijk, een zaak van leven of dood. Zelfs de slimste en behendigste jager is niet zeker van zijn prooi. De luipaard moet het hebben van zijn onzichtbaarheid, zijn vermogen om zijn prooi verdekt te besluipen en dan vanaf korte afstand toe te slaan. De wilde honden op de Afrikaanse savanne, waar niets is om je achter te verschuilen, zetten andere troeven in: hechte samenwerking en uithoudingsvermogen. En voor de orka is jagen vooral een kwestie van intelligentie.De geduldigste jager op onze planeet, de reusachtige Nijlkrokodil, kan als het moet een jaar zonder voedsel. Dit dier is in staat twee uur zonder te ademen onder water te blijven, rustig wachtend tot zijn prooi zo dichtbij is dat hij in een flits kan toeslaan. Roodpootvalken leggen jaarlijks een duizelingwekkende 25.000 kilometer af op zoek naar hún prooi: insecten. En de vrouwtjes-Darwinspin is in staat een web van acht meter te spannen van de ene rivieroever naar de andere. Maar welke strategie roofdieren ook toepassen, ze grijpen verrassend genoeg vaker mis dan dat ze beet hebben. Dat maakt hen tot de hardste werkers van het dierenrijk.

Het leven ten noorden van de poolcirkel is, meer dan waar ook op onze planeet, hard en vol ontberingen. Slechts drie top-roofdieren weten zich hier te handhaven. De wolf, die in het weidse witte landschap naar zijn prooi speurt. De poolvos, die aan de verlaten kusten een bestaan bij elkaar scharrelt, en, op het zee-ijs, de ijsbeer. Om hier zomer en winter te kunnen leven, moeten ze van de vette maanden profiteren om de magere zo goed en zo kwaad als het gaat te doorstaan. Al het leven in het Noordpoolgebied staat voor dezelfde fundamentele probleem: dat is niet de kou, maar de eindeloze afwisseling van de seizoenen. Na een schrale winter en lente breekt voor de poolwolf eindelijk een tijd van overvloed aan. Nu de sneeuw op het vasteland smelt, is het een stuk gemakkelijker om prooi te vinden. Voor de ijsbeer is het een ander verhaal. In de zomerperiode breekt het zee-ijs, een gebied van ruim zeven miljoen vierkante kilometer in stukken en raakt op drift. Dat maakt het veel moeilijker om zeehonden te vinden en te vangen. IJsberen hebben gemiddeld maar eens in de twintig keer geluk bij de jacht; voor hen is het dus een kwestie van blijven proberen. Nu de sneeuw verdwenen is, verwisselt de poolvos zijn witte wintervacht voor een bruine pels. Ideale camouflage voor een jager.

Een derde van het grondgebied van onze planeet bestaat uit bos en daarin leeft de helft van alle diersoorten die er op aarde bestaan. Prooi in overvloed, maar in een terrein dat het jagers niet gemakkelijk maakt. Nergens heb je goed zicht op je doelwit en ruimte voor een achtervolging is er niet. 's Zomers wemelt het in het bos van de kleine vogels, maar het dichte gebladerte maakt een duikvlucht nagenoeg onmogelijk. Een probleem voor de wijfjessperwer die eieren legt en daarom een bepaald formaat moet hebben. Ze is te groot om in deze overvolle en onoverzichtelijke habitat haar prooi ongezien te benaderen. Een tijger die een hert wil vangen moet zijn prooi tot op tien meter naderen. Dan pas kan hij in de aanval gaan. Ook in het nachtelijk donker komt het bos tot leven. Kleine dieren durven zich te vertonen nu ze zich onzichtbaar wanen. Maar sommige jagers hebben aan maanlicht genoeg.

Ruim de helft van onze planeet bestaat uit open oceaan, voor het merendeel een waterwoestijn zonder enig leven. Jagen betekent hier constant speuren naar schaarse en vaak ongrijpbare prooi. Verrassend genoeg vormt juist deze barre woestenij het leefgebied van de grootste jager van het dierenrijk: de blauwe vinvis. Zijn voedsel is zo schaars en wijd verspreid dat hij voor één maaltijd hele oceanen moet doorkruisen. Sommige soorten vinden in de weidse open oceaan alleen voldoende prooi door de krachten te bundelen. Dolfijnen leven in hoogontwikkelde, buitengewoon sociale groepen, die samenwerken en zo een uitgestrekt gebied kunnen bestrijken. Niet alle jagers van de open oceaan zijn in staat om achter hun prooi aan te gaan. Zij moeten wachten tot hun eten toevallig voorbijkomt.

Het landoppervlak van onze planeet bestaat voor bijna de helft uit woestijnen en grasvlaktes. Nergens speelt de strijd tussen roofdier en prooi zich zo zichtbaar af als hier. Zelfs de jachtluipaard, het snelste landroofdier, heeft aan snelheid alleen niet genoeg. Om zijn prooi te vangen heeft hij naast fysieke kracht ook strategisch vermogen nodig. Jachtluipaarden kunnen maar een paar seconden op volle snelheid sprinten, dus kunnen ze de aanval pas inzetten als ze hun prooi tot op dertig meter genaderd zijn. Eén jager kan zich bij wijze van spreken achter een grassprietje verbergen om vlak bij zijn prooi te komen: parelhoenders, altijd op hun hoede. In het open veld je prooi besluipen is een hele opgave, maar als één dier het kan, is het de caracal, de behendigste vogelvanger van de savanne. Met haar buitenformaat achterpoten kan ze zich drie meter omhoog lanceren, en met haar fraaie oren vangt ze zelfs het zachtste geritsel op.

De kust is het lastigste jachtgebied in de hele natuur. Dit grensgebied tussen zee en land is immers voortdurend aan verandering onderhevig en kansen kunnen in een oogwenk keren. Wie aan de kust wil jagen, moet op het juiste moment op de juiste plaats zijn. Een groep tuimelaars heeft een unieke jachtstrategie die ze tot in de puntjes beheerst. Alles komt aan op teamwerk, intelligentie en timing. Ver het strand op komen is echter lastig en riskant. De kust is bezaaid met vlijmscherpe oesters. Wie hier strandt, is vrijwel zeker ten dode opgeschreven. Octopussen zijn zeedieren; ze leven en ademen onder water. Bij eb zouden de meeste octopussen in hun rotspoeltjes gevangen zitten, maar één soort, die op krabben jaagt, loopt van poeltje naar poeltje. De kust is ook het domein van een heel bijzondere jager: de kleine zeeotter, het kleinste zeezoogdier op aarde. Ze leven aan de westkust van Zuid-Amerika, helemaal tot Kaap Hoorn, het zuidelijkste punt van dat continent. Vreemd genoeg heeft dit kleine dier geen moeite met de beukende golven, maar wel met het koude water.